Bestemming: Hoop

Van 18 juni t/m 15 oktober 2023 is in het Van ‘t Lindenhoutmuseum de tentoonstelling ‘Bestemming: Hoop’ te zien, over de Hongaarse kindertreinen actie na de Eerste Wereldoorlog. Toen kwamen 30.000 Hongaarse kinderen voor korte of langere tijd naar Nederland.

Op 8 februari 1920 vertrok de eerste ‘kindertrein’ vanuit het Ooststation (Keleti pályaudvar) in Boedapest. Deze trein bracht 600 Hongaarse kinderen naar Nederland in het kader van een internationale humanitaire actie. Later volgen ook transporten naar Zwitserland, Engeland, Zweden en België.

Aansterken

Met deze kindertreinen reisden tussen 1920 en 1930 meer dan zestigduizend Hongaarse kinderen voor enkele maanden naar het buitenland. Daar zouden ze kunnen aansterken van de beproevingen die ze doorleefd hadden in de Eerste Wereldoorlog en tijdens de daaropvolgende revoluties in Hongarije.

Componist en violist Zoltán Székely

In de tentoonstelling lichten we een aantal kinderen uit. Bijvoorbeeld de componist en violist Zoltán Székely, die in Nijmegen terechtkwam bij de familie Everts op de Berg en Dalseweg 127 (villa Anstruwe). Hij trouwde met de dochter. De beroemde Hongaarse componist Béla Bartók bezocht hem twee maal in Nijmegen.

Nijmeegs gastgezin

Márta Bubics, geboren in 1905 in Boedapest, is een van de kinderen die met een van de eerste kindertreinen in april 1920 naar Nijmegen komt. Bubics is 15 jaar als ze met haar broertje, Gyurka (György), in Nijmegen bij een gastgezin wordt geplaatst. De vader van het gastgezin is dan 28 jaar oud. Het gezin heeft twee kleine kinderen. Wie weet wie dit Nijmeegs gastgezin kan zijn geweest?

Bewaarde brief

In een brief zegt Bubics over het gastgezin: ”De kleine Toni, die pas net twee jaar oud is geworden, is al een grote boef. Ze maken met Gyurka zoveel lawaai en rotzooi dat je gek wordt. Het kleine meisje is tien maanden oud, ik heb haar gunst gewonnen dankzij mijn gouden ketting. De mevrouw is heel, heel aardig, ze houdt van ons beiden.” Bubics, zo gaat het verhaal, is zo geïnspireerd door haar verblijf in Nijmegen dat ze besluit bij terugkeer in Hongarije verder te studeren voor onderwijzer.

Concert op 23 september

In een concert op zaterdag 23 september om 14:00 uur vertellen we het verhaal van de Hongaarse kindertreinen in combinatie met een sprankelende uitvoering van de ‘Dutch Suite’ door het Kamerorkest van het Noorden. De ‘Dutch Suite’ is een compositie van de Hongaarse componist Miklós Csemiczky gebaseerd op Nederlandse volksliedjes. Hij schreef dit werk in 2019 ter herinnering aan de gastvrijheid waarmee zijn vader honderd jaar eerder als kind in Nederland was ontvangen. De uitvoering van de Dutch Suite wordt voorafgegaan door een introductie van Esther Bánki en Orsolya Réthelyi over de historische Hongaarse kindertreinen.

1 oktober 2023: lezing door Vera Hajtó

Vera Hajtó, onderzoeker aan de KU Leuven, houdt een lezing over de kindertreinenactie in België.

Van 12:30 tot 13:30 uur
Prijs: € 3,50
Aanmelden: e-mail naar info@vantlindenhoutmuseum.nl

15 oktober 2023: afsluiting tentoonstelling ‘Bestemming: Hoop’

Op zondag 15 oktober sluiten we de tentoonstelling ‘Bestemming: Hoop’ af met een reeks lezingen door Orsolya Réthelyi, Els Wárlám, Margit Sivirsky en Éva Tuboly.

Van 13:00 tot 15:00 uur
Prijs: € 3,50
Aanmelden: e-mail naar info@vantlindenhoutmuseum.nl

Bij de tentoonstelling is een mooie catalogus verschenen. De Engelstalige versie is in ons museum te koop voor € 25,-.

Deze tentoonstelling was eerder te zien in het Historisch Museum Budapest in 2022. Roland Perényi (BTM) en Orsolya Réthelyi (ELTE) waren de conservatoren. Bij NPO Radio 1 verscheen dit jaar de OVT VPRO-radiodocumentaire ‘De Hongaartjes’.

‘Hoop’ is te zien tijdens reguliere openingstijden. Het museum is in deze periode extra geopend op de dinsdagen. Toegang tot het museum is gratis met een Museumkaart. Bekijk onze bezoekersinformatie voor actuele openingstijden.

Bron foto: BTM Kiscelli Múzeum.

Deze tentoonstelling is mogelijk gemaakt dankzij een financiële bijdrage van de Ambassade van Hongarije in Den Haag.

Video’s door: Jop van Gastel, jopvangastel.com.